بارش‌ها می‌توانند فرصتی برای کشور باشند نه تهدیدی برای وقوع سیل

محمد علی میرزائی کارشناس ارشد آبخیزداری در بررسی علل وقوع سیل در کشور و راهکار‌های مقابله با آن اعلام کرد، با توجه به قرار گرفتن سرزمین ایران بر روی کمر بند خشک کره زمین و به تبع آن وجود اقالیم نیمه خشک، خشک و فرا خشک و وقوع بارش‌های رگباری و پراکنش نامتوازن بارندگی، هر ساله در کشورمان با وقوع سیل‌های متعدد مواجه ایم که ضرورت دارد به تمهیدات لازم برای کاهش خسارات ناشی از آن توجه شود.
قابل توجه است که بیش از ۸۵ درصد از مساحت کشور به علت قرار گرفتن روی کمربند خشک کره زمین، دارای اقالیم نیمه خشک، خشک و فرا خشک است. با توجه به شرایط خاص جغرافیایی کشور و بارش‌های متاثر از توده‌های مدیترانه ای، سودانی، عرض‌های میانی، سیبریایی، حاره‌ای و مانسونی، بارندگی‌های متعددی در طول سال شکل می‌گیرد که به طور معمول، بخشی از این بارش‌ها در مدت ماه‌های خرداد تا شهریور و به صورت شدید و رگباری به وقوع می‌پیوندد. بخشی از بارش‌ها تحت تاثیر برخی عوامل تشدید کننده انسانی، به تهدید تبدیل شده و موجبات شکل گیری و پدید آمدن سیل‌های ویرانگر می‌شوند. بر این اساس، تنها از طریق برنامه ریزی‌های اصولی و مبتنی بر اهداف توسعه پایدار است که می‌توان از خسارات و مخاطرات ناشی از سیلاب‌ها به شکلی جدی کاست و در عوض، از نعمات خداوندی به مانند یک فرصت و نه تهدید، استفاده کرد.
فلذا شایسته است مسئولان با تدوین برنامه ریزی‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت و مبتنی بر اهداف توسعه پایدار و بهره گیری از تمامی ظرفیت‌های اجرائی، تحقیقاتی و علمی، گامی بلند و تاثیرگذار به منظور صیانت از کشور بردارند.
راهکار‌ها می‌تواند شامل؛
– تغییر رویکرد در نحوه مدیریت بر بحران و پدیده‌های طبیعی با جایگزین کردن مدیریت ریسک و شناسائی عوامل خطر ساز
– حفظ کاربری اراضی، بستر و حریم رودخانه‌ها و جلوگیری از توسعه غیرمتعارف معدن کاوی، طرح‌های عمرانی و اراضی کشاورزی
– برنامه ریزی دقیق برای پهنه بندی مناطق سیل خیز، پر خطر و در معرض تهدید
– روند یابی سیلاب‌ها به روش هیدرولوژیکی و احداث ایستگاه‌های هیدرومتری در مناطق پرخطر
– توجه هر چه بیشتر به اجرای عملیات بیولوژیک، بیومکانیک و مدیریتی در مناطق بالا دست، با هدف تقویت پوشش گیاهی و حفاظت از منابع آب و خاک
– تثبیت دامنه‌ها و آبراهه‌ها برای کنترل سرعت جریان آب
– لایروبی بستر رودخانه و شست و شوی هیدرولیکی سد‌های مخزنی
– برنامه ریزی برای عضویت دائمی مدیران کل منابع طبیعی و آبخیزداری، در شورای عالی آمایش سرزمین و شورای برنامه ریزی و توسعه استان
– برنامه ریزی به منظور شناسائی هر چه بیشتر آبخوان‌ها با هدف اجرای عملیات تغذیه سفره‌های زیر زمینی
– نصب تابلو‌های هشدار دهنده در مبادی ورود به مناطق سیل خیز و پرخطر