محمد قاسمی نژاد روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار افزود: از اواسط دهه ۹۰ به دلیل توسعه کشت ذرت بهاره و رعایت نکردن اصول تناوب، تاریخ کاشت و کشت متمادی این محصول در برخی از اراضی، جمعیت آفات در منطقه افزایش یافت و از آنجاکه امکان فعالیت این آفات در کشتهای تابستانه ذرت مهیا است موجب خسارت بیشتر به مزارع کشت تابستانه که سطحی معادل حدود ۵۰ هزار هکتار است، میشود.
مدیر شرکت توسعه کشت ذرت نمایندگی خوزستان ادامه داد: توأم شدن موج شدید گرما و کمبود آب و فاصله آبیاریها، میزان خسارات را افزایش داده است بطوریکه که کشاورز گاه مجبور به شخم زدن مزرعه میشود.
وی گفت: به نظر میرسد با توجه به تغییرات الگوی کاشت منطقه، تغییرات اقلیمی و آب و هوایی و محدودیتهای آب در شبکهها و سایر فاکتورهای تأثیرگذار، شورای تحقیقات کشاورزی استان باید با توجه به شرایط کنونی، راهکارهای لازم را برای الگوی کشت، مدیریت عوامل زیان رسان، تعدیل کشت بهاره و یا جایگزینی محصول دیگر ارائه نماید.
قاسمینژاد با بیان اینکه بذرها موجودات زنده هستند و برای جوانه زنی باید حاوی بافت جنینی سالم و زنده باشند، اظهارداشت: بذرها زمانی شروع به جوانهزنی میکنند که شرایط رطوبت و دما برای رشد مناسب آن گونه مهیا باشد.
وی افزود: همه بذرها برای جوانه زنی دامنه دمایی بهینه دارند؛ کمترین دما، دمایی است که در آن بذر قادر به جوانه زنی است و حداکثر حرارت، درجه حرارتی است که در آن بذرها میتوانند جوانه بزنند.
وارد آمدن خسارت به کشت ذرت بواسطه تنش خشکی و کم آبی
مدیر شرکت توسعه کشت ذرت نمایندگی خوزستان بیان کرد: هر دمایی بالاتر و پایین تر از دمای حداقل میتواند به بذر آسیب جدی وارد کند به عنوان مثال محصول ذرت که کشت غالب منطقه است با وجود آنکه یک گیاه گرمسیری است، نمیتواند آب و هوای بسیار گرم را تحمل کند و مناسب ترین محیط برای کشت آن ناحیهای با دمای بین ۲۱ تا ۳۲ درجه سانتیگراد در طول دوره رشد فیزیولوژیک است.
وی رطوبت را دیگر عامل تعیین کننده در جوانه زنی دانست و افزود: بذر برای شروع فرآیند جوانه زنی به رطوبت نیاز دارد؛ به طور کلی مقدار رطوبت برای جوانه زنی در بذور حدود ۷۵-۵۰ درصد از ظرفیت مزرعه (Field Capacity) است.
قاسمی نژاد با بیان اینکه برای رویش مناسب بذور به ویژه در کشتهای تابستانه، آبیاری اول و دوم در رویش و سطح سبز مساعد بسیار موثر و دارای اهمیت است، گفت: در اغلب گیاهانی که در این فصل کشت میشوند فاصله آبیاری اول و دوم بایستی بین ۷۲-۴۸ ساعت باشد.
وی افزود: متأسفانه به دلیل کمبود آب در شبکههای آبیاری این مدت زمان بعضاً تا ۱۲ روز افزایش مییابد و این تنش خشکی با درجه حرارتهای بالا در این فصل توأم شده و حاصل آن خشک شدن گیاهچه و کاهش شدید سطح سبز و تراکم مزرعه میشود.
مدیر شرکت توسعه کشت ذرت نمایندگی خوزستان اظهارداشت: کشاورز مجبور به برگرداندن و شخم مزرعه و کاشت مجدد میشود که با این کار ضمن وارد شدن خسارت به کشاورز تاریخ کاشت به عقب میافتد و ضمن کاهش عملکرد مزرعه، برداشت آن نیز با تأخیر انجام میشود درنتیجه کشت محصول بعدی (کشت پاییزه) نیز به تأخیر افتاده و عملکرد آن در حد معنی داری کاهش مییابد.
وی افزود: امیدواریم مدیران و کارشناسان پرتلاش شرکتهای توزیع آب منطقه با بهبود تأمین آب و ارائه راهکارهای استفاده از آب موجود در شبکه آبیاری، کشاورزان را کمک کنند تا خسارت وارده به حداقل برسد.
اهمیت کشت ذرت در تامین امنیت غذایی کشور
قاسمی نژاد با اشاره به اهمیت کشت ذرت و نقش تاثیرگذار آن در تأمین امنیت غذایی کشور گفت: الگوی کاشت و تناوب زراعی محصولات از اصول مهم تولید در بخش کشاورزی است.
وی عوامل زیان رسان از جمله آفات نباتی را از محدودیتهای شدید ذرت در خوزستان دانست و افزود: در دهه ۷۰ با همسویی و همکاری تعدادی از کارشناسان و حمایت مدیران استان مبارزه شیمیایی علیه آفات ذرت (۴-۳ بار) با استفاده از دشمنان طبیعی آغاز و مبارزه شیمیایی به صورت کامل قطع شد.
مدیر شرکت توسعه کشت ذرت نمایندگی خوزستان گفت: جمعیت طبیعی حشرات مفید در سالهای بعد با احداث انسکتاریوم و تولید حشرات مفید پارازیت کننده تقویت شد و تقریباً مبارزه شیمیایی علیه آفات ذرت در دهه های ۷۰، ۸۰ و تا اواسط دهه ۹۰ به طور کامل قطع و آفات این محصول با استفاده از حشرات مفید و یا دشمنان طبیعی و تولید حشرات در قالب مبارزه بیولوژیک کنترل شد.
وی با بیان اینکه این حرکت ضمن حفظ محیط زیست هزینه های کشاورز در امر تولید را به شدت کاهش داد، افزود: استان خوزستان به عنوان قطب اول تولیدات کشاورزی و با داشتن رتبه نخست ذرت دانه ای کشور، نقش مهمی در امنیت غذایی کشور دارد.
قاسمی نژاد پیش بینی کرد: در سال زراعی جاری تولید ذرت دانه ای و علوفه ای استان خوزستان به حدود سه میلیون تن ارتقا یابد.