تجهیزات گلخانه ای؛ محصولاتی داخلی با قیمتهای نجومی| ارائه الگوی کشت؛ پیش شرط پایداری صادرات

بخش محصولات گلخانه ای کشور یکی از مهمترین بخش های کشاورزی است که نه تنها محصولات آن غالبا صادر محور است بلکه در فصول سرما تولیدات این بخش به نوعی تنظیم کننده بازار داخلی است. از دیگر مزایای این بخش بحث صرفه جویی در مصرف آب است که عمدتا به دلیل این است که مانند فضای باز تبخیر آب رخ نمی دهد. با این وجود گلخانه داران کشور نسبت به یکسری اتفاقاتی که در این بخش رخ می دهد نارضایتی هایی دارند. به طوری که یکی از فعالان این بخش افزایش قیمت تجهیزات گلخانه ای را غیرمنطقی می داند و می گوید: طی دو سه سال اخیر قیمت تجهیزات گلخانه ای افزایشی بوده و این امر موجب شده راه اندازی گلخانه برای ما بسیار گران تمام شود.

رضا فدایی می گوید: چیزی که برای ما تعجب دارد این است که بخش قابل توجهی از تجهیزات گلخانه ای محصول داخل است و نیاز به مواد اولیه وارداتی نیست اما متاسفانه روند قیمتی در این بخش کاملا صعودی است و این هزینه های تولید را بالا می برد.

این تولید کننده ادامه می دهد: از سوی دیگر در مورد برخی از تجهیزات و لوازم مورد نیاز در محیط گلخانه ای مانند پلاستیک های مصرفی، نیاز است که هر چند سال یکبار تعویض شود چرا که پوسیده می شود اما این نوسان قیمت ها علیرغم داخلی بودن محصولات، موجب شده بحث توسعه گلخانه ها چندان موفقیت آمیز نباشد.

هیچ سازمان و نهادی اطلاعات و آمار تفکیک شده ای از تولیدات گلخانه ای کشور ندارد

بر اساس این گزارش در حال حاضر ۲۰هزار هکتار سطح زیرکشت گلخانه در سراسر کشور داریم و در برنامه پنج ساله مقرر شده از ۲۰ هزار هکتار به ۱۲۰ هزار هکتار برسد. با این وجود کرم رضا محمدی، بازرس اتحادیه و انجمن گلخانه داران کشور معتقد است: اگر از وزیر یا هر شخصی که در حوزه وزارت جهاد مسئولیت دارد سوال کنید بگویید چند هکتار گلخانه در کل کشور داریم می گویند ۲۰ هزار هکتار اما اگر از آنها بپرسید که چند هکتار آن فعال است و یا چند هزار هکتار آن زیر کشت خیار، گوجه، فلفل و یا محصولات دیگر به صورت تفکیک شده است کسی نمی داند!

محمدی افزود: این ندانستن خود یک چالش اساسی در حوزه گلخانه ها است و نیاز به یک سامانه یا پلتفرم است که تمام گلخانه داران در آن پلتفرم اعلام وضعیت کنند. در حالی که ارائه اطلاعات به صورت تفکیک شده با وجود پلتفرم ها و سامانه هایی که در دنیا موجود است شدنی است اما وزارتخانه بابت این امر سرمایه و بودجه ای تخصیص نمی دهد.

بازرس اتحادیه و انجمن گلخانه داران کشور با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۹۰ درصد از پلتفرم را در خود اتحادیه طراحی کرده و بالا آورده ایم گفت: در این پلتفرم ما زنجیره‌ ای از گلخانه تا سفره را داریم. در واقع چهار حلقه داریم یکی قبل از تولید، حلقه تولید، حلقه فرآوری و بسته بندی و حلقه بازار که همه این حلقه ها را در این پلتفرم طراحی شده بالا آورده ایم و در صورتی که جامعه تولید و وزارتخانه همکاری کنند می‌ توانیم به صورت آنلاین اعلام کنیم روزانه برخط چه نوع محصولی برداشت می شود.

بازرس اتحادیه گلخانه داران کشور: برای ایجاد تعادل در تولید و بازار نیاز است که با راه اندازی پلتفرمی حاوی کلیه اطلاعات گلخانه داران کشور و آنچه تولید می کنند به بهره برداران این بخش الگوی کشت ارائه داد اما وزارتخانه برای چنین سیستمی هزینه نمی کند

بر اساس این گزارش، یکی از مهمترین مشکلاتی که در حوزه کشاورزی کشور وجود دارد بحث نداشتن الگوی کشت است که موجب می شود در مقاطعی برخی محصولات در کشور نایاب شود و یا محصولی بیش از اندازه تولید و عرضه شود که در هر صورت باعث به هم ریختن تنظیم بازار می شود. با این وجود این فعال بخش اصلی ترین منفعت راه اندازی چنین سامانه ای را برای تولید کننده ها و بازار ارائه الگوی کشت می داند و می گوید: در حال حاضر گلخانه داران اطلاع ندارند به عنوان مثال چقدر خیار در کشور کشت می شود به خصوص اینکه این ۲۰ هزار هکتار به صورت پراکنده در کل کشور قرار دارد.

وی ادامه داد: با این وجود این پلتفرم به نحوی است که طی یک فرآیند یکساله متوجه می‌ شویم اتفاقی که در بازار می افتد چیست و این پلتفرم برای ما تولید داده می کند. لذا همزمان مشخص می شود در تولید و بازار چه وضعیتی داریم؛ یعنی تولید و بازار را به هم پیوند می دهیم در نتیجه گلخانه دار متضرر نمی شود و بازار هم در کنار آن متضرر نمی شود.

محمدی افزود: به عبارت دیگر می توان گفت در صورت راه اندازی این پلتفرم باعث ایجاد تعادل در بازار و تولید خواهیم شد.

ردیابی محصولات حاوی باقی مانده سموم از طریق QR کدهای اختصاصی گلخانه داران

در حالی که محصولات گلخانه ای اصولا صادرات محور هستند اما در پروسه صادراتی این محصولات نیز نوساناتی وجود دارد ضمن اینکه بحث باقی مانده سموم نیز در این محصولات چندی پیش باعث از دست رفتن برخی بازارهای صادراتی شد. با این وجود به گفته این فعال بخش گلخانه ای در صورتی که سامانه نامبرده راه اندازی شود و داده های آنلاین به صادرات ارائه شود فرایند صادرات پایدار خواهد بود. چرا که تنها در این صورت است که می توان گفت چقدر تولید در این بخش صورت می گیرد و زمان برداشت ها چه زمانی است. این در حالی است که الان فرایند صادرات به صورت تصادفی و بدون اطمینان از وجود یا عدم وجود محصولی برای صادرات صورت می گیرد.

بازرس اتحادیه و انجمن گلخانه داران کشور همچنین معتقد است یکی از منافع راه اندازی این پلتفرم در حوزه گلخانه ها تضمین سلامت محصول است؛ به این معنا که با توجه به اینکه برای هر تولید کننده از این طریق یک QR کد تخصیص داده می شود در نتیجه محصول تولیدی در هر کجا و در هر بازاری باشد مشخص می شود مربوط به کدام گلخانه کشور است. لذا تولید کننده نسبت به تولید محصولات سالمتر و عاری از سموم کشاورزی متعهدتر می شود. چون می داند محصولی که به بازار ارائه می‌ کند در صورت ناسالم بودن یا داشتن باقی مانده سموم، قابل ردیابی است.