واردات برنج آری یا خیر؟| یک میلیون تن برنج ایرانی در انبارها مانده| تداوم تولید در گروی تخصیص یارانه

برنج یکی از محصولات استراتژیک تولیدی در کشور است که همپای محصولی همچون گندم و دانه های روغنی از سوی مسئولان ذیربط در خصوص اهمیت کاشت آن تاکید بسیاری وجود دارد. با این وجود تولید و همچنین بازار این محصول پرمصرف در کشور با حواشی بسیاری مواجه است به طوری که سال قبل افزایش قابل توجه قیمت برنج مسائل قابل تاملی را در پی داشت. در واقع کشور با توجه به میزان تولید و مصرف برنج یک کسری دارد که باید از طریق واردات جبران شود و چون به هر حال فاصله قیمتی برنج خارجی با برنج ایران زیاده است اقشار آسیب پذیر به دنبال برنج خارجی هستند. لذا تداوم واردات برنجی یکی از مسائل مورد تاکید مصرف کننده ها است و از آن طرف با مخالفت بالای تولیدکننده ها مواجه است. چرا که تولید کننده ها معتقدند واردات برنج ضربه های مهلکی به تولید داخل می زند. این در حالی است که پیش از این تنها در زمان برداشت برنج از واردات این محصول از بازارهای خارجی جلوگیری می شد و حال برنج کاران معتقدند برای تداوم تولید به طور کلی واردات برنج باید منع و یا به حداقلترین میزان ممکند برسد.

سال قبل حدود یک میلیون و ۷۰۰هزار تن برنج وارد کشور شده است

در حالی برنجکاران با واردات هر گونه برنجی به کشور مخالفت می کنند که سال قبلتر که واردات صورت نگرفت و بازار با کمبود مواجه شد کشاورزان اقدام به گران کردن محصول خود کردند و این امر بر گرانی ها بیش از گذشته دامن زد. با این وجود چندی پیش علیرضا مهاجر معاون زراعت جهاد کشاورزی اعلام کرده بود که با توجه به برنج های تولید داخل که از سال گذشت باقی مانده و همچنین با توجه به برنامه افزایش تولید در سال زراعی جاری نیاز به واردات برنج خارجی به طور تقریبی به صفر می رسد. این در شرایطی است که بر اساس آمارهای منتشر شده در ۱۱ ماهه سال گذشته میزان واردات برنج حدود ۱ میلیون و ۶۴۳ هزار تن برنج وارد کشور شده که این میزان نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰ رشد ۱۳۹ درصدی داشته است. به این ترتیب است که فعالان بخش خواهان لغو هرگونه واردات برنج هستند.

تا یک میلیون تن برنج تولیدی سال قبل در انبارها مانده است

قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی کشور در خصوص اتفاقات بازار برنج می گوید: در سنوات قبل اعلام کردیم که ظرفیت سه استان شمالی به صورت کامل وجود دارد که بتوانیم برنج مورد نیاز کشور را تامین کنیم. منتها در سال های اخیر شرکتهای بازرگانی دولتی اقدام به واردات برنج های پاکستانی و هندی کردند و آسیب های جدی به بخش تولید زدند.

پیشه ور افزود: از این جهات انتظار داریم دولت به طور کلی جلوی واردات محصولاتی که به تولید محصول داخلی آسیب می زند را بگیرد تا شاغلین در حوزه برنج که از سنوات گذشته و به صورت اجدادی مشغول هستند تولید را رها نکنند. در غیر اینصورت اگر بنا باشد کماکان دولت برای تنظیم بازار برنج از خارج وارد کند و تولید را حمایت نکند یقینا کشاورزان زمین های خود را تغییر کاربری خواهند داد و به صورت ساخت و ساز می شود و تولید رها می شود.

با توجه به اینکه ظرفیت تامین برنج مورد نیاز کشور را در داخل داریم بهتر است برای حفظ تولید داخل به جای تخصیص یارانه برای واردات برنج خارجی و تنظیم بازار دولت به تولید سوبسید بدهد و بعد از خرید برنج از برنجکاران با قیمت تمام شده بعلاوه یک سود منطقی آن را با قیمت کمتری به دست مصرف کننده نهایی برساند

وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا تولید به میزان نیاز بازار و مصرف کشور خواهد بود یا خیر، گفت: در حال حاضر در انبارهای کشور بین ۷۰۰ هزار تن تا یک میلیون تن برنج داخلی از سال قبل مانده است؛ یعنی در سال ۱۴۰۱به دلیل اینکه دولت دست به اقدام هایی زده و واردات برنج از کشورهای هند و پاکستان را رقم زده لذا تولید کننده داخلی آسیب دیده است و برنج های فروش نرفته در انبارها موجود است.

برنج را با قیمت مناسب از کشاورز خریداری کنید و بابت خرید مصرف کننده به آن سوبسید بدهید

بر اساس این گزارش یکی از اصلی ترین دغدغه ها در خصوص بازار برنج این است که در صورت محدود کردن واردات این محصول، قیمتها در بازار داخل افزایشی خواهد شد و بیشترین آسیب را مصرف کننده های نهایی بخصوص اقشار ضعیف جامعه خواهند دید. رئیس اتاق اصناف کشاورزی کشور در پاسخ سوال بازار مبنی بر اینکه اگر واردات را ممنوع کنند قیمت های داخلی به کدام سمت می رود اظهار داشت: دولت باید بر اساس قیمت تمام شده طبق قانون برنج را از برنجکار خریداری کند، یارانه روی آن بگذارد و به مصرف کننده بدهد.

وی ادامه داد: به عبارت دیگر الان دولت برنج خارجی را از کشورهای دیگر با دلار خریداری می کند و به قیمتی ارزانتر از آنچه خریداری کرده به مصرف کننده ها می دهد پس می تواند این یارانه را به بخش تولید بدهند.

پیشه ور افزود: به عنوان مثال دولت می تواند برنج را به نرخ ۱۰۰هزار تومان از کشاورز داخلی خریداری کند یارانه روی آن بگذارد و به نرخ ۵۰هزار تومان به مصرف کننده نهایی بفروشد. در واقع قرار نیست قیمت تمام شده را مصرف کننده کامل بدهد.

در سال ۲۰۲۲-۲۰۲۳ بیش از ۵۰۲ میلیون تن برنج آسیاب شده در جهان تولید شده است

بر اساس این گزارش در حالی به واسطه افزایش خشکسالی در کشورهای اصلی تولیدکننده محصولات کشاورزی و همچنین جنگ اوکراین و روسیه و افزایش قیمت های جهانی محصولات کشاورزی، کشورها را برای پر کردن سیلوهای و انبارهای محصولات کشاورزی به تکاپو انداخت که بر اساس آمار منتشر شده از سوی سازمان فائو در حوزه تولید برنج کشور چین در جایگاه نخست قرار دارد. به این معنا که در سال زراعی ۲۰۲۱-۲۰۲۲ چین بیش از ۱۴۸ میلیون تن برنج آسیاب شده تولید کرده و پس از آن نیز هندوستان تولیدی بالغ بر ۱۲۹میلیون تن برنج آسیاب شده داشته است و در جایگاه دوم تولید قرار دارد. این در شرایطی است که حجم تخمینی کل برنج آسیاب شده تولید شده در سراسر جهان در سال زراعی ۲۰۲۲-۲۰۲۳ بیش از ۵۰۲ میلیون تن بوده است.

از سوی دیگر بنا بر آمار فائو در حوزه صادرات برنج آسیاب شده نیز کشور هند با ارسال حدود ۱۷ میلیون تن به بازارهای جهانی بزرگترین صادر کننده است و بعد از آن نیز کشورهای «تایلند با بیش از ۵میلیون تن، ویتنام با حدود ۳میلیون تن» در رتبه دوم و سوم صادرات برنج آسیاب شده جای دارند.