کاهش ۴۹ درصدی آورده آب سد کرخه و اما و اگر‌های کشت تابستانه
تاریخ انتشار: شنبه 13 خرداد 1402 | 08:21 ق.ظ
کشت تابستانه نقش مهمی در تامین محصولات کشاورزی و امنیت غذایی دارد، اما وضعیت ذخیره سد کرخه نشان دهنده خشکسالی هیدرولوژیکی در این حوزه است.
مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان گفت: امسال در مجموع ۱۹ میلیون متر مکعب آب به مخازن سد‌های استان وارد شده که در مقایسه با پارسال ۵۹ درصد بیشتر و حدود ۷ درصد نسبت به میانگین بلندمدت کاهش بوده است.
عباس صدریان فر وضعیت سد کرخه را متفاوت از سایر سد‌های خوزستان عنوان کرد و افزود: آورده امسال این سد ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعب و حدود ۴۱ درصد پرشدگی ظرفیت بوده که در مقایسه با میانگین بلندمدت ۴۹ درصد کمتر است که نشان می‌دهد در خشکسالی هیدرولوژیکیبه سر می‌بریم.
وی میزان ذخیره آب در زنجیره سد کارون را حدود ۱۱.۸ میلیارد متر مکعب اعلام کرد و ادامه داد: میزان پرشدگی در این زنجیره حدود ۹۸ درصد و ظرفیت خالی نیز حدود ۳۰۰ میلیون مترمکعب است.
صدریان فر وضعیت سد دز را مشابه سد کارون دانست و اضافه کرد: میزان ذخیره آب ۲ میلیارد و ۶۵۰ میلیون متر مکعب و معادل حدود ۱۰۰ درصد پرشدگی است، در مارون نیز ذخیره آب حدود یک میلیارد و ۲۳۰ میلیون متر مکعب و حدود ۱۰۰ درصد پرشدگی است.
این مقام مسئول گفت: حدود ۷۰۰ میلیون متر مکعب از حجم مفید سد کرخه پر شده که معادل ۱۹ درصد کل حجم مفید بوده و درحال حاضر شرایط این سد نشان دهنده خشکسالی است.
مدیریت خشکسالی و سیلاب، چالش‌های حوزه برنامه ریزی آب
وی به مواجهه با ۲ چالش مدیریت خشکسالی و مدیریت سیلاب در حوزه برنامه ریزی آب اشاره کرد و افزود: در خوزستان با این ۲ پدیده به صورت همزمان درگیر هستیم، به عنوان مثال؛ در تابستان پارسال باید علاوه بر مدیریت خشکسالی در غرب استان، سیلاب ناشی از فعالیت سامانه مانسون که در شرق استان با آن مواجه بودیم را مدیریت می‌کردیم، ضمن اینکه در انتهای زمستان پارسال و بهار امسال در حوزه دز ۵ سیلاب‌های بزرگ داشتیم، ولی به گونه‌ای مدیریت شد که کشاورزان متوجه نشدند و اجازه ندادیم خوشه‌ای گندم به زیر آب برود.
صدریان فر پیک دبی ورودی دز در بازه زمانی یاد شده را ۵ هزار و ۳۰۰ متر مکعب بر ثانیه عنوان کرد و ادامه داد: این میزان ورودی شبیه به سیلاب‌های سال‌های ۹۵ و ۹۸ بود، ولی با مدیریت صحیح و رهاسازی تدریجی، مشکلی برای مردم و کشاورزان به وجود نیامد.
وی درخصوص خشکسالی در حوزه کرخه می‌گوید: در حوزه‌های مختلف، روش‌های مختلفی را در دستور کار داریم، در حوزه مارون با رهاسازی موجی، آب به گونه‌ای مدیریت شد که آب تا انتهاترین نقطه که نخیلات شادگان هستند، برسد و همه کشاورزان از این نعمت الهی بهره‌مند شدند، در حوزه زنجیره‌ای کارون نیز با ابتکار عمل در سد گتوند که انتهایی‌ترین نقطه است، ظرفیت خالی ایجاد کردیم تا درصورت نیاز به تولید برق در سد‌های بالادست، آب رهاسازی شده در این سد حفظ و متناسب با نیاز مردم رهاسازی می‌شد.
مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان گفت: در حوزه کرخه باتوجه به شرایط متفاوت با سایر سدها، چندین روش را اجرایی کردیم با کمک گرفتن از سد سیمره، دز و انتقال بین حوزه‌ای و همچنین مدیریت مصرف، بحران آب در تابستان پارسال نیز مدیریت شد.
تصویب اجرای طرح انتقال آب از کانال سلمان و توانا در سفر رئیس جمهور
صدریان فر به مطالعه درباره انتقال آب از کانال سلمان و توانا اشاره و اضافه کرد: این طرح‌ها در سفر ریاست جمهوری مطرح و تامین اعتبار درخواست و تصویب شد و بلافاصله پس از ابلاغ دستور، پیمانکار نسبت به اجرای طرح اقدام می‌کند.
وی به نگرانی‌های بسیار برای پائیز پارسال اشاره کرد و گفت: پیش بینی‌های هواشناسی اعلام کرده بود که بارندگی‌ها دیرهنگام و اواخر آذر و اوایل دی آغاز می‌شوند، ضمن اینکه نظر کارشناسان این بود که احتمال دارد نتوانیم آب کشت پائیزه را تامین کنیم.
کشت پائیزه، کشت اصلی و معیشتی در خوزستان و حوزه کرخه
صدریان فر کشت اصلی و معیشتی در خوزستان و حوزه کرخه را کشت پائیزه عنوان کرد و افزود: عمده زمین‌های مستعد کشاورزی در پائیز زیر کشت می‌روند، زیرا عمده منفعت و سود ۱۰۰ درصد کشاورزان با انجام این کشت به دست می‌آید، به همین دلیل موضوع مهمی بود و برنامه ریزی‌های لازم را انجام دادیم.
وی ادامه داد: براساس برنامه ریزی‌های انجام شده، قرار بود رهاسازی اوایل آذرماه اتفاق بیفتد، ولی نگرانی کشاورزان اهمیت داشت و باتوجه به درخواست‌های آن‌ها و باوجود نگرانی‌ها از بارش‌های دیرهنگام، رهاسازی زودتر و در ۱۲ آبان ماه انجام شد.
این مقام مسئول می‌گوید: با چندین نوبت رهاسازی و کار‌های شبانه روزی و البته رحمت خداوند و بارش نزولات آسمانی، آب به موقع رسید و شاهد تولید محصولات کشاورزی به میزان مطلوب و بیش از حد انتظار هستیم.
کشت ۵ محصول کم آب بر در حوزه سد کرخه
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان به موفقیت بی سابقه در تولید گندم در استان اشاره کرد و گفت: از ابتدای فصل برداشت تاکنون یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن گندم به صورت تضمینی از کشاورزان خریداری و رکورد بی سابقه‌ای ثبت شده است.
سید رحمت الله پریچهر افزود: بررسی‌های کارشناسی و فنی و سابقه کشت که در سال‌های قبل در شهرستان‌های مختلف صورت گرفته، تلاش داریم کشاورزان امسال بتوانند محصولاتی متناسب با شرایط اقلیمی و ذخایر آبی انجام دهند و درآمدزایی داشته باشند.
وی ادامه داد: در شورای کشاورزی استان خوزستان این موضوع مطرح شد که کشاورزان بتوانند سطح قابل توجهی را زیر کشت ببرند و بهره برداران با توجه به سابقه کشت که وجود دارد، ۴۰ هزار هکتار برای ۵ محصول در نظر گرفته ایم.
پریچهر درخصوص الگوی کشت گفت: الگوی کشت برگرفته از چندین شاخص مهم است که مهم‌ترین آن‌ها نیاز ما به آن محصول است، موضوع اقتصادی بودن و تطابق با اقلیم و از همه مهم‌تر در حوزه کرخه، تناسب یا میزان آبی است که امکان تامین آن وجود دارد، زیرا باید کشت پائیزه، دام‌های سنگین و حتی تالاب‌ها را مد نظر داشته باشیم.
انجام کشت تابستانه براساس الگوی کشت، وضعیت ذخایر آبی و خودکفایی
وی افزود: بر همین اساس باتوجه به سابقه کشت و محصولات مهمی که می‌توانند به عنوان الگوی کشت باشند، کم آب بر هستند و به آن‌ها نیاز داریم، در برنامه الگوی کشت کرخه قرار داده شده و سازمان آب و برق خوزستان نیز آب مورد نیاز را تامین خواهد کرد.
پریچهر ادامه داد: یکی از محصولات کم آب بر، ذرت است و بخشی از نیاز ما از کشور‌های دیگر وارد می‌شود و باید تلاش کنیم این محصول مهم را در کشور تولید کنیم، همچنین حبوباتی از جمله؛ ماش و لوبیا که ارزش غذایی بالایی دارند، در تابستان کشت خواهد شد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان اضافه کرد: باتوجه به اینکه استان ما جزو استان‌های دامپرور در کشور محسوب می‌شود، سورگوم برای تهیه علوفه برای کشت تابستانه مد نظر قرار دارد و با کشت آن باید تلاش کنیم پروتئین و لبنیات مورد نیاز را تامین کنیم.
کشت تابستانه نقش مهمی در تامین محصولات کشاورزی و امنیت غذایی دارد، اما وضعیت ذخیره سد کرخه نشان دهنده خشکسالی هیدرولوژیکی در این حوزه است.
