خوزستان بهشت باستان‌شناسی اما…

در بیشتر مواقع باستان‌شناسان با بررسی علمی و آزمایشگاهی و تجزیه و تحلیل مدارک به دست آمده در محوطه‌های باستانی وجود یک اثر یا بقایای انسانی در گذشته را از نظر علمی ثابت می‌کنند.

بنابراین باستان‌شناس ضمن اثبات فرضیه‌های تاریخی بزرگترین خدمتی که انجام می‌دهد برملا کردن دروغ‌های تاریخی، قومی، مذهبی و افشای واقعیات تاریخی است.

از دیرباز از استان خوزستان به عنوان زادگاه تمدن و آثار باستانی ایران یاد می‌شود و این استان همواره و در طول تاریخ در حوزه‌های گردشگری تاریخی، گردشگری مذهبی، گردشگری جنگ و… از اهمیت بالایی برخوردار بوده است و ارزش فرهنگی آثار تاریخی این منطقه به حدی است که باستان‌شناسان متفق‌القول استان خوزستان را بهشت باستان‌شناسی در سرزمین ایران می‌نامند.

در این گزارش نظر چند فعال میراث فرهنگی را در مورد جایگاه باستان‌شناسی و اهمیت آن در استان خوزستان جویا شده‌ایم.

اطلاع از گذشته؛ کسب هویت و اعتمادبه‌نفس

منصور معتمدی، دوستدار میراث فرهنگی رامهرمز، اظهار کرد: به دلیل پیشینه تمدن در استان خوزستان محوطه‌های باستانی بسیاری مورد کاوش، تحقیق و مرمت قرار گرفته‌اند و تلاش و کاوش باستان‌شناسان در مناطق استان خوزستان در بیشتر مواقع امیدوارکننده وخوب بوده است.

او یادآور شد: حفظ و مرمت آثار تاریخی نیازمند آموزش، فرهنگ‌سازی صحیح و مراقبت مستمر است زیرا معضل همیشگی باستان‌شناسان همواره حفاظت از محوطه‌های باستانی پیش از کاوش و پس از آن بوده است.

وی معتقد است: اگر بخواهیم درآمدزایی و توسعه اقتصادی در حوزه گردشگری تاریخی داشته باشیم باید بتوانیم در تمام مناطق استان خوزستان امکاناتی همچون استراحتگاه، حراست و کمپین در محوطه‌های باستانی ایجاد کنیم.

معتمدی خاطرنشان کرد: کسب اطلاعات در مورد آداب و رسوم گذشتگان پشتوانه غنی فرهنگی و تاریخی هر شهروند ایرانی است که به او هویت و اعتماد به نفس می‌دهد و باعث افتخار ملی است.

عبرت‌آموزی و رسیدن به نگاهی خردمندانه‌اتر

همچنین شاهرخ بهادرقنواتی، عضو انجمن دوستداران میراث فرهنگی بهبهان، گفت: آیین‌ها، اعتقادات و آداب و رسوم به یادگار مانده گذشتگان می‌تواند راهگشا باشد و  اقتصاد، معیشت و فرهنگ جامعه را تحت تاثیر خود قرار دهد.

وی اضافه کرد: کشفی که مورخ یا باستان‌شناس انجام می‌دهد می‌تواند طرز فکر و نگاه انسان را به اجداد و گذشته تغییر دهد. بنابراین عبرت‌آموزی بشر از مسیر حرکت پیشینیان باعث می‌شود که انسان خردمندانه‌تر از آثار باستانی و میراث فرهنگی خود که مانند هویت اوست استفاده کند.

چالش مهم؛ صیانت و نگه‌داری

همچنین محمد آذرکیش، عضو انجمن دوستداران میراث فرهنگی دزفول، گفت: مواریث فرهنگی و تاریخی استان خوزستان علاوه بر رونق گردشگری می‌تواند اقدامات درخور توجهی را سامان بخشد که نتایج آن در حوزه‌های مختلف از جمله اشتغال‌زایی و توسعه فرهنگی قابل مشاهده است.

وی تصریح کرد: متاسفانه در سال‌های اخیر بخشی از محوطه‌های باستانی تبدیل به زمین کشاورزی شده‌اند و برخی دیگر در معرض حفاری‌های غیرمجاز قرارگرفته و تداوم این وضعیت می‌تواند باعث نابودی سرمایه‌های فرهنگی این نسل و نسل‌های آینده شود.

به اعتقاد این دوستدار میراث فرهنگی: برندسازی استان خوزستان صرفا متعلق به نفت نیست بلکه ویژگی برجسته آن موقعیت و ظرفیت گردشگری تاریخی آن است که همواره آن را سایر مناطق متمایز می‌کند.

آذرکیش با بیان اینکه استان خوزستان رتبه نخست در ثبت آثار تاریخی را دارد اظهار کرد: در حال حاضر بی‌شک چالش جدی برای میراث فرهنگی استان خوزستان کاوش و حفاظت از میراث تاریخی و فرهنگی است. بنابراین صیانت و نگه‌داری از بناهای تاریخی و جلوگیری از تخریب آن‌ها باید از  اولویت‌های متولیان حفاظت از این آثار قرار بگیرد.

ضرورت احیا و مرمت

همچنین ابوالفضل مهدی‌پور، عضو انجمن دوستداران میراث فرهنگی شوشتر، گفت: کشف آثار تاریخی و به نمایش گذاشتن آنها برای گردشگران و مردم عامل مهمی برای شناساندن فرهنگ و تمدن کهن ایران به جهان است.

مهدی‌پور یادآور شد: به دلیل محدودیت‌هایی که در زمینه تامین بودجه وجود دارد مشارکت بخش خصوصی برای احیا و مرمت آثار تاریخی امری مهم و ضروری است.

وی با بیان اینکه هر یک از آثار تاریخی  استان خوزستان پتانسیل جذب گردشگر را دارند افزود: مشارکت مردم برای حفظ و نگهداری بناهای تاریخی در کنار دولت نیازی است که همواره باید به آن عمل شود.

این دوستدار میراث فرهنگی پیشنهاد کرد: برای مقابله با تخریب آثار تاریخی کشورمان می‌توانیم اقدامات موثری همانند بازگویی اهمیت فرهنگی و تاریخی آثار از طریق رسانه‌ها، پیگرد قانونی جدی تخریب و آگاهی‌بخشی به دانش‌آموزان درباره اهمیت آثار تاریخی و فرهنگی در قالب آموزش‌های رسمی در نظام تعلیم و تربیت را انجام دهیم که یقینا عمل به مجموع این راهکارها می‌تواند در حفظ میراث فرهنگی کشورمان موثر واقع شود.