از چولان تا جولان

اینگونه است که چولان های تالاب از بی آبی خشک می شوند تا همچنان رویکرد های اشتباه در عرصه های تصمیم گیری جولان دهند.

کاظم گمراوی: فعال محیط زیست شاید اوائل دهه هشتاد مباحث زیست محیطی، از مباحث فانتزی جامعه به شمار می آمد و حتی ورود برخی مقامات و مسئولین از باب تِز به آن ورود می کردند.
البته جامعه ما در همه سطوح ، تجارب خود را بعد از گذر از بحران و مصیبت کسب می کند!
انگار قرار است این جامعه فلک زده همه چیز را تجربه کند.

در این نوشته در صدد قضاوت عملکرد مدیران محیط زیست نیستم چرا که بعنوان فردی که افتخار پوشیدن لباس سبز محیط بانی را داشته ام خوب می دانم که اِشل و عیار این سازمان نظارتی در مقابل غول هایی چون وزارت نیرو و وزارت نفت، چقدر است!

اما این به معنای، عصمت عملکردی سازمان حافظ محیط زیست نیست !! بلکه در دوره هایی که صدارت این سازمان، همچون گوشت نذری در میان همقطاران سیاسی بی تجربه می چرخید، این اوضاع و اوصاف خارج از منطقه تخیل نبود.

حال این مباحث فانتزی چند سالی است، نفس همه را بریده و این روزها دیگر حتی شاهد اقدامات آنی و جنب و جوش های دست پاچه شدگان دولتی و غرش های گوش خراش نمایندگان نیستیم.

این سکوت وسکون هر چه هست، بی ارتباط با عجز بسیاری از مسئولان نیست.

اما سوالی که اذهان را درگیر خود ساخته، این است که چرا سازمان محیط زیست، از ابزار سازمان های مردم نهاد و افکار عمومی برای مدیریت بحران استفاده نمی کند؟
چرا این سازمان که امروزه نقشی کمتر از وزارت بهداشت ندارد، موضوعات زیست محیطی را با شفافیت به بطن جامعه نمی کشاند؟

بطور یقین مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان که سابقه مدیریت در استان اصفهان را دارد، خوب می داند که انتقال آب کارون برای مصارف شرب مردم اصفهان نبوده بلکه برای رفع تشنگی صنعت غول آسای فولاد در اقلیم کویری است.
صنعتی که با سفر اخیر معاون رئیس جمهور و افتتاح چند طرح توسعه ، نشان داد،قصد قناعت و بسنده کردن را ندارد و تا آسفالت شدن پرآب ترین رودخانه ایران پیش خواهد رفت !

هدایت و همراهی افکار عمومی میتواند، سازمان حفاظت محیط زیست را در دفاع از آنچه از عرصه های زیست محیطی باقی مانده، پرتحرک تر کند اما به شرط آنکه آن سازمان اراده کند.

آن زمانی که این سازمان، سیاست گسترش مناطق تحت مدیریت خود را فقط با نصب تابلوهای زرد رنگ و بدون توسعه نیروی انسانی و سخت افزاری در پیش گرفت، باید فکر این روزها را می کرد.

اگر این سازمان بجای کاشت تابلوهای فلزی در مناطق تحت مدیریت ، منافع اقتصادی پایدار مردم یا همان توسعه پایدار را با حفظ اکوسیستم های طبیعی گره می زد، امروز خشک شدن تالاب ها علاوه بر تخریب محیط زیست، نابودی اقتصاد و بیکاری هزاران نفر را به دنبال داشت که حتی جسورترین مدیران جرات تعرض را به آن نمی کردند.

اما مشکل اینجاست که برخی ها در همین سازمان، تالاب ها و جنگل ها را باغچه پشتی خانه دولت ها می پنداشتند،که تحت هیچ شرایطی نباید در راستای منفعت مردم باشد.

و اکنون سیاست های فعلی ست که تیشه به ریشه محیط زیست استان خوزستان زده است.

واقعیت این است که هیچگاه اقدامات این سازمان متناسب با حجم فجایع زیست محیطی نبوده، و در برخورد با تخلفات و تخریب های کلان و خرد عکس العمل ها کاملاً برعکس بوده اند.

در چند روز اخیر عکس هایی از چند گاومیش در شهرستان هویزه منتشر شد. که از گرما، دود و بی آبی پوستشان کنده شده بود که برخی مسئولان دولتی سریعاً موضوع را نفی و استغفار کردند که مبادا خاطر عزیزی مکدر گردد و میزی مثل بیدی بلرزد !

فارغ از صحت موضوع، اشاره به این نکته خالی از لطف نیست که در گزارش مرکز پژوهش های مجلس در خصوص انتقال آب کارون اشاره شده، که در طرح های توجیهی این پروژه سرانه آب شرب اصفهان بیشتر از حد معقول لحاظ شده است.

عجیب است که برخی برای تصاحب آب در سطوح کلان بر خلاف واقعیت، آمار سازی می کنند و برخی برای ماندن در سطوح خرد نفی واقعیت!

و اینگونه است که چولان های تالاب از بی آبی خشک می شوند تا همچنان رویکرد های اشتباه در عرصه های تصمیم گیری جولان دهند.