نجات شریان حیاتی شهر با افتتاح و بهره برداری از بزرگ ترین تصفیه خانه فاضلاب کشور به روش SBR در اهواز

نجات شریان حیاتی شهر با افتتاح و بهره برداری از بزرگ ترین تصفیه خانه فاضلاب کشور به روش SBR در اهواز

رودخانه کارون بزرگترین رودخانه کشور و شریان حیاتی استان خوزستان محسوب می شود . طی سال های گذشته به علت ورود فاضلاب های شهری وپساب های صنعتی وکشاورزی به این رودخانه شاهد به جای ماندن آثار زیست محیطی فراوان به عنوان معضلی بزرگ برای شهر اهواز بوده ایم .

به همین علت در سال ۱۳۸۸ طرح احداث تصفیه خانه ای بزرگ با ظرفیت تصفیه حجم کل فاضلاب مناطق شرق  اهواز توسط شرکت آبفا اهواز کلید خورد تا راه حلی برای رفع معضلات ناشی از آلودگی رودخانه کارون با جلوگیری از ورود فاضلاب به آن باشد.

متاسفانه مشکلات عدیده ای در مسیر پیشرفت این پروژه قرار گرفت. تشدید تحریم ها و عدم تخصیص به موقع اعتبارات از جمله مهم ترین این عوامل بودند که باعث توقف مراحل تکمیل ساخت این تصفیه خانه گردیدند.

به گفته کارشناسان امر، از ابتدای سال ۹۶   تا کنون ، بازدید ها و پی گیری مستمر دکتر غلامرضا شریعتی استاندار خوزستان و فرودس کریمی مدیر عامل شرکت آبفا اهواز که در روزهای واپسین سال ۹۵ وارد این مجموعه شد، ادامه داشتند و این پروژه عظیم به سرعت مراحل پایانی خود را پشت سر گذاشت و در روزهای آتی شاهد افتتاح آن خواهیم بود.

در ادامه و در گفتگو با شهروندان و مسئولین مربوطه به پرسش هایی در خصوص نحوه اجرای این پروژه و اثرگذاری آن خواهیم پرداخت.

موضوعاتی از قبیل:  آلاینده های ورودی به رودخانه کارون و تاثیرات زیست محیطی بر زندگی شهروندان ؟ میزان پیشرفت پروژه تصفیه خانه فاضلاب شرق اهواز ؟ و اثرگذاری این پروژه؟

به گفته یک شهروند اهوازی: ورود فاضلاب های شهری وصنعتی به رودخانه کارون سالهاست گریبان گیر مردم خوزستان بوِیژه در محدوده شهر اهواز شده است . با توجه به اینکه فاضلاب های شهری وصنعتی مخاطرات زیادی برای سلامت انسان و محیط زیست دارند، لازم بود  نهادهای متولی از سال های گذشته برای جلوگیری از ورود فاضلاب های شهری وصنعتی به رودخانه تلاش بیشتری می کردند.

کاظمی از استاندار خوزستان و مسئولین شرکت آب وفاضلاب اهواز خواست تا با بهره برداری از پروژه فاضلاب شرق اهواز  را سرعت بخشند تا شاهد بهبود وضعیت بحرانی رودخانه کارون باشیم .

دیدگاه یکی دیگر از شهروندان براین است که ارتقای سطح بهداشت عمومی جامعه ، مدیریت مصرف آب و استفاده مجدد از پساب تصفیه شده از جمله مهمترین مزایای اجرای طرح های تصفیه خانه توسط شرکت آب وفاضلاب است .

بوعذار می افزاید : شهر اهواز باید از استانداردهای لازم یک کلانشهر برخوردار بشود و ساختارهای آب و فاضلاب یکی از موارد مهمی است که در اعمال این استانداردهای شهری تاثیر گذار است .

صالح حلفی، یک کشاورز اهوازی است و می گوید: کمبود بارندگی در سالهای اخیر باعث شده کشاورزان با مشکل کمبود آب مواجه شده و خسارات زیادی به زمین های کشاورزی وارد شود که معیشت آنها را تحت فشار قرار دهد  و در این میان فعالیت این تصفیه خانه که احیای زمین های کشاورزی را به همراه دارد  نقطه امیدی برای کشاورزان ورونق بخش کشاورزی است .

استاندار خوزستان : ورود فاضلاب شهری به کارون حداقل ۵۰ درصد کاهش می یابد

استاندار خوزستان می گوید : یکی از مشکلاتی که ظرف چند سال گذشته با آن مواجه بوده ایم ورود پساب ها و فاضلاب های صنعتی و شهری به رودخانه کارون بوده که مشکلاتی برای مردم اهواز ایجاد کرده است. یکی از راه های حفظ رودخانه کارون ،تصفیه فاضلاب صنعتی و شهری قبل از ورود به رودخانه کارون است .

غلامرضا شریعتی اظهار می کند : تصفیه خانه شرق اهواز یکی از پروژه های مهم و اساسی شرکت آب وفاضلاب اهواز بوده است و بهره برداری از آن باعث می شود حداقل ۵۰درصد فاصلاب شهری به رودخانه کارون وارد نشود.

شریعتی بیان می کند: با توجه به اینکه پساب تصفیه شده برای کشاورزی و صنعت مورد استفاده قرار می گیرد لذا آب کمتری از رودخانه برداشت می شود که با توجه به کاهش بارندگی ها این موضوع برای ما اهمیت وافری دارد .

وی می افزاید : برای بهبود شرایط زیست محیطی قرار است پساب های تصفیه شده را در محیط زیست و درختکاری مورد استفاده قرار دهیم .

نیازآبی صنایع مهم مانند فولاد از پساب های تصفیه شده تامین شود

رییس اسبق صنعت ، معدن وتجارت خوزستان می گوید: نیازآبی صنایع مهم مانند فولاد از پساب های تصفیه شده تامین شود .استفاده از پساب های تصفیه شده فاضلاب ها در سراسر دنیا در حال انجام است و برای کاهش استفاده آب شهری باید به این سمت پیش رفت .

نوراله حسن زاده با بیان اینکه برخی واحدهای تولیدی شهرک های صنعتی استان به دلیل کمبود آب مدتی در امر تولید خود با مشکل مواجه شدند گفت : قطعا در آینده باید نیاز آبی پروژه های صنعتی که آب زیادی را مصرف می کنند از طریق پساب های تصفیه شده تامین شود چراکه با محدودیت منابع آبی مواجه هستیم .

حسن زاده معتقد است : استفاده از پساب هایی تصفیه شده فاضلاب شرق اهواز برای صنایع آب بر مانند فولاد وپتروشیمی کاربردی است .

وی می افزاید : با توجه به کاهش بارندگی سال های اخیر ،مدیریت مصرف آب رودخانه یکی از نکات مهمی است که باید در برنامه ریزی های خود به آن توجه داشته باشیم تا آب کمتری از رودخانه مصرف شود .

پساب های تصفیه شده استانداردهای لازم برای بخش کشاورزی را داشته باشند

مدیر زراعت جهاد کشاورزی خوزستان داشتن استانداردهای لازم پساب های تصفیه شده را مهم برشمرد و گفت : باید آنالیزی از پساب تصفیه شده در اختیار ما قرار گیرد تا بر آن اساس اقلام قابل کشت در مناطق شرق اهواز را معرفی کنیم .

سید عبدالرضا احمدی براین باور است : برخی پساب ها ممکن است به علت شوری یا مواد سنگین قابل بازیافت نباشند .بنابراین ابتدا باید بازدیدی از اراضی مورد نظر درشرق اهواز داشته باشیم تا دریابیم پساب ها قرار است مورد استفاده کدام بخش قرار گیرند وبعد درباره نوع محصول قابل کشت آنجا برنامه ریزی ها را انجام بدهیم .

احمدی با بیان اینکه مراحل بازیافت پسماند اهمیت وافری دارد اظهار می کند: در همه کشورها برنامه ریزی ها در راستای افزایش بازده مصرف آب و استفاده از روش های نوین آبیاری میکرو وقطره ای است .

وی می افزاید: با توجه به شرایط آب وهوایی خشک کشورمان باید پروژه هایی را اجرا کنیم که به نوعی پسماند ها را مجدد به چرخه مصرف صنایع وارد کند .

ایجاد کمربند سبز شرق اهواز به کمک شرکت آبفا اهواز

مدیر کل سازمان حفاظت محیط زیست خوزستان : از پساب تصفیه شده تصفیه خانه فاضلاب شرق اهواز برای آبیاری نهال های کانون های جنوب شرق استفاده شود

مدیر کل حفاظت محیط زیست خوزستان می گوید : با توجه به ظرفیت ۱۱۲ هزار متر مکعبی تصفیه خانه شرق اهواز می توان از پساب های تصفیه شده برای آبیاری نهال های واقع در کانون های گرد وغبار جنوب شرق و شرق اهواز وهمچنین بخشی از کمربند سبز این منطقه استفاده کرد .

احمد رضا لاهیجان زاده اظهار می دارد : ایجاد کمربند سبز شرق اهواز در تعهدات شهرداری است اما می توان با کمک شرکت آبفا اهواز از این منبع آب مناسب برای آبیاری در کمربند سبز اهواز بهره مند شد .

این مقام مسئول تصریح می کند: با توجه به اینکه تصفیه خانه شرق اهواز در دو کیلومتری شرکت فولاد خوزستان واقع شده ازاین رو می توان با نصب سیستم های تصفیه های مکمل تر مانند ARGO ، آب مورد نیاز صنعت فولاد را تامین کرد وبدین ترتیب میزان آب مصرفی از رودخانه کارون را کاهش داد .

وی می گوید: از ۲۳ ورودی پساب ها به رودخانه کارون در اهواز( درشرق وغرب رودخانه کارون ) ، پنج نقطه به تنهایی ۴۰ درصد ورود فاضلاب را تشکیل می و استاندار بر رفع این پساب ها تاکید دارد .

مدیر کل سازمان حفاظت محیط زیست خوزستان به سوال ما که “چه صنایعی دراستان همچنان در لیست آلاینده های زیست محیطی قرار دارند” اینگونه پاسخ می دهد : شاید بتوان گفت همه صنایع در گذشته در آلایندگی کارون نقش داشتند اما اکنون اکثر صنایع استان مجهز به تصفیه خانه فاضلاب ویا سیستم سیکل بسته هستند .

لاهیجان زاده افزود: شرکت کاغذ سازی پارس هفت تپه وپالایشگاه آبادان از جمله صنایعی هستند که علیرغم اقداماتی که انجام داده اند اما همچنان در لیست آلاینده های زیست محیطی رودخانه کارون قرار دارند .

وی ادامه داد: شرکت کاغذسازی پارس هفت تپه یکی از صنایعی است که فاضلاب آن همچنان به رودخانه کارون سرازیر می شود . این شرکت اگرچه فعالیت‌های زیادی برای کاهش آلایندگی به کارون انجام داده و فاضلاب ورودی آن نسبت به گذشته خیلی کمتر شده است ، اما چون هنوز تصفیه خانه اش به بهره برداری نرسیده کما کان از نظر سازمان محیط زیست اسمش در لیست صنایع آلاینده کارون می باشد .

وی می افزاید : پالایشگاه پتروشیمی آبادان هم از جمله صنایع آلاینده رودخانه اروندرود محسوب می شود که تصفیه خانه آن جوابگوی همه تمام فاضلاب صنعتی آن نیست .

برکه ها ودریاچه های تصفیه نشده حواشی شهر اهواز جمع آوری می شوند

مدیر عامل شرکت آب وفاضلاب اهواز به عنوان متولی اصلی پروژه عظیم تصفیه خانه فاضلاب شرق اهواز می گوید : این تصفیه خانه با ظرفیت ۱۱۲ هزار متر مکعب در شبانه روز برای جمعیت ۵۵۲ هزار نفری شرق اهواز اجرا شده و مراحل راه اندازی خود را طی می کند .

فردوس کریمی اظهار می دارد : تصفیه خانه فاضلاب شر ق اهواز ، بزرگترین تصفیه خانه فاضلاب به روش SBR درایران وسومین تصفیه خانه SBR بزرگ دنیا است  که درابتدا مقرر بود۱۰۰ درصد مبلغ ارزی پروژه به انضمام ۵۰ درصد مبلغ توسط بانک جهانی و۵۰ درصد باقی مانده مبلغ ریالی توسط وزارت نیرو پرداخت شود که به علت تشدید تحریم ها ،حمایت مالی بانک جهانی قطع شد وازسال ۱۳۸۸ دولت ایران عهده دارد تامین مالی پروژه گردید .

کریمی هزینه صرف شده برای این پروژه را ،بالغ بر ۱۰۰۰ میلیارد ریال برشمرد وتصریح کرد : مشاور پروژه یک شرکت آلمانی وشرکت طرح توسعه کارآور ایران بوده است .

این مقام مسئول به سوال ما که” واحدهای این تصفیه خانه شامل چه بخش هایی است “اینگونه پاسخ می دهد : واحدهای فرآیندی تصفیه خانه شامل آشغالگیر مکانیکی ،دانه گیر و چربی گیر واحد اصلی SBR (شامل چهار مخزن هرکدام به ظرفیت ۳۰ متر مکعب ) واحد گندزدایی آب به روش UV ،واحد تغلیظ وآبگیری لجن ،آزمایشگاه وانبار وتعمیرگاه است .

وی، اثر بخشی این پروژه بر شهر اهواز را شامل جمع آوری فاضلاب شرق ، اضافه شدن روزانه ۱۱۲ هزار متر مکعب آب به چرخه کشاورزی وصنعت ، احیای ۷ هزار هکتار زمین کشاورزی بایر، اشتغالزایی ۳۵ هزارنفر در زمینه کشاورزی ، کمک به حفاظت کیفی رودخانه کارون و جمع آوری برکه ها ودریاچه های تصفیه نشده حواشی شهر اهواز عنوان می کند .

کریمی تصریح می کند : مهمترین پروژه در بخش فاضلاب ،تکمیل تصفیه خانه فاضلاب شرق اهواز بوده که برای رفع بیش از ۵۰۰ معارض در مسیر ۵/۴ کیلومتری خط انتقال فاضلاب از ایستگاه های پمپاژ قلعه چنعان و همچنین نصب تجهیزات بسیار پیشرفته در آن تلاش های زیادی صورت گرفت .

وی می افزاید : هر چند در اجرای پروژه مشکلاتی داشتیم اما با توکل به خدا و همراهی خوب استاندار خوزستان برای جذب اعتبارات خوشبختانه پروژه به اتمام رسیده و به زودی شاهد بهره برداری این پروژه خواهیم بود.

“آنچه مشخص است ؛ با توجه به اینکه میزان ورود فاضلاب خام به رودخانه کارون ۳۱۰ میلیون متر مکعب می باشد ،از این رو می توان اجرای پروژه های فاضلاب را ضروری ترین اقدامات برای بهبود کیفی وضعیت رودخانه کارون ورفع مشکلات زیست محیطی در شهر اهواز برشمرد که هر چند سال های گذشته برخی از پروژه ها مانند تصفیه خانه فاضلاب شرق اهواز با مشکلاتی مواجه بود، اما همراهی مسئولان ارشد استان سبب شد پروژها دچار عقب ماندگی نشوند.

به راستی اگر مسئولان امر به این پروژه توجه لازم را نمی کردند و برای رفع هر چه سریعتر مشکلات پروژه برنامه ریزی نداشتند ؛آیا پروژه تصفیه خانه شرق اهواز همچنان در بلاتکلیفی به سر نمی برد؟ با توجه به تاثیرات این پروژه در بخش های زیست محیطی آیا می توان امیدوار بود دیگر بوی تعفن رودخانه کارون به مشام شهروندان اهوازی نرسد ؟ با توجه به کلنگ زنی طرح توسعه تصفیه خانه فاضلاب غرب  شامل یک تصفیه خانه و سه ایستگاه پمپاژ ، آیا می توان امیدوار بود کل فاضلاب ورودی به رودخانه کارون در آینده نه چندان دور جمع آوری شود ؟ آیا می توان امیدوار بود رودخانه کارون در نقاشی کودکان اهوازی دیگر رنگ طبیعی وشفاف به خود بگیرد؟