جاده‌هایی دوطرفه و تنگ و تاریک که، چون دالانی بی پایان پیش روی راننده‌ها گسترده شده اند و سرنشینان خودرو‌ها نمی‌دانند با پایان مسیر می‌رسند یا راهی دیار باقی می‌شوند.

حکایت جاده‌های مرگ در خوزستان، قصه‌ای تلخ است که هرچه آن را می‌خوانیم نه تنها به پایان نمی‌رسد، بلکه روزانه ورقی خونین به آن اضافه می‌شود، دقیقا مثل اتفاقی که روز شنبه ۴ دی ماه ۱۴۰۰ در جاده اهواز-خرمشهر رخ داد و ۸ نفر از کارگران جان خود را از دست دادند و ۱۳ نفر دیگر مصدوم شدند.

پیگیری‌ها نشان می‌دهد که تفاهم نامه‌ای سه جانبه بین وزارت راه و شهرسازی، استانداری خوزستان و سازمان منطقه آزاد اروند برای تعریض این جاده باریک و کم عرض سال‌ها پیش به امضا رسیده، اما فقط راه و شهرسازی خوزستان به قول خود متعهد بوده و یک سوم پروژه از سهم خود را آغاز کرده که البته پیشرفت خوبی ندارد.

موضوعی که جای تاسف و تامل دارد این است که استان خوزستان روی نفت و گاز قرار گرفته و پتروشیمی‌ها و شرکت‌های بزرگ در آن فعالیت می‌کنند و جاده‌های آن به واسطه وجود بنادر و اراضی کشاورزی و شرکت‌های توسعه نیشکر پرتردد هستند، ولی تصویری از رفاه و آرامش در بسیاری از حوزه‌های آن دیده نمی‌شود.

خوزستان پرترافیک‌ترین استان کشور

رئیس پلیس راه خوزستان با اشاره به وجود بیش از ۱۸ هزار کیلومتر جاده اصلی و فرعی در استان گفت: یک درصد جاده‌ها آزادراهی، ۶ درصد بزرگراهی، ۱۵ درصد راه‌های اصلی دوطرفه و مابقی آن نیز جاده‌های فرعی و روستایی هستند.

سرهنگ رضا دولتشاهی وجود ثروت‌های فراوان نظیر منابع نفت و گاز، پتروشیمی ها، تولید محصولات کشاورزی، وجود مرز‌های زمینی برای صادرات و جابجایی کالا‌ها و مسافران و … را عامل تبدیل خوزستان به یکی از پرترافیک‌ترین استان‌های کشور به ویژه در زمینه تردد خودرو‌های سنگین و باربری دانست و افزود: علیرغم امکانات و شرایط ویژه، فقیر استان به لحاظ زیرساختی محسوب می‌شود.

وی تردد خودرو‌های سنگین را یکی از عوامل مهم فرسودگی جاده‌های خوزستان با سرعت بیشتر و در مقایسه با سایر استان‌ها عنوان کرد و بیان داشت: بسیاری از جاده‌ها در گذشته برای عبور و مرور وسایل نقلیه سنگین ساخته نشده اند.

جاده ایذه-دهدز حادثه خیز‌ترین جاده خوزستان

سرهنگ دولتشاهی به جاده ایذه-دزپارت- شهرکرد اشاره و تصریح کرد: این جاده برای ترانزیت نبود و هدف از احداث آن سهولت در تردد بومی‌های منطقه و اهالی شهرستان‌ها اطراف بود، این در حالی است که طی سال‌های گذشته بدون افزایش ظرفیت به یکی از شاهرا‌های اصلی و البته خطرناک‌ترین و حادثه خیزترین محور‌ها خوزستان تبدیل شده است.

این مقام مسئول اظهار داشت: در مسیر اهواز تا شهرکرد به صورت مقطعی به طول‌های مختلف، ۲، ۵، ۸ و… تعریض کرده اند، بطوریکه از مسیر‌ها عریض به مقطع باریک و خطرناک می‌رسیم و همین امر سبب شده حوادث در این محور افزایش پیدا کنند، البته در سایر محور‌ها نیز با مشکلاتی مشابه جاده مذکور مواجه هستیم.

اجرای ۱۱ طرح ملی، بزرگراهی و ریلی در دستورکار است

مدیر کل ساخت و توسعه راه‌های منطقه ۶ کشور گفت: در قانون بودجه در پیوست یک، برای احداث راه‌های اصلی و بزرگراهی در استان خوزستان، ۹ طرح ملی و ۲ طرح آزادراهی و ۲ طرح ریلی در دستور کار است.

علی اصغر کاظمی مجموع طول راه‌های قابل احداث در طرح‌های ملی مذکور در قانون احداث راه‌های اصلی و بزرگراهی را حدود یک هزار و ۲۰۰ کیلومتر عنوان کرد و افزود: تاکنون ۳۲۰ کیلومتر به بهره برداری رسیده و حدود ۶۰۰ کیلومتر دیگر در دست اجرا است.

وی اظهار داشت: ۲ کریدور بزرگراهی، یک کریدور بزرگراهی غرب کشور که در محدوده خوزستان شامل؛ کمربندی غربی اندیمشک و همچنین جنوب و غرب اهواز است، همچنین کریدور بزرگراهی نوار ساحلی جنوب کشور از استان سیستان و بلوچستان تا شلمچه است که محدوده استان خوزستان جاده دیلم-هندیجان و هندیجان-ماهشهر- آبادان را شامل می‌شود.

کاظمی احداث باند دوم اهواز-حمیدیه-سوسنگرد-چذابه از دیگر پروژه‌های مربوط به طرح ملی مذکور عنوان و بیان کرد: احداث باند پل خیرآباد به سمت بهبهان، جاده اصلی پاشنه زاگرس، حسینیه، سردشت، لالی، اندیکا، ایذه، دهدز و همچنین ساخت جاده ملاثانی به جاده اهواز-اندیمشک و سه راهی فولاد از سایر پروژه‌ها به شمار می‌روند.

این مقام مسئول با اشاره به احداث جاده اصلی اهواز-رامهرمز-بهبهان و همچنین ماهشهر-هندیجان-دیلم و دارخوین-شادگان اشاره کرد و ادامه داد: ساخت و بهسازی جاده اصلی لردگان-ایذه-باغملک-هفتکل و نمره یک و همچنین رامهرمز-نمره یک و کنارگذر‌های شوشتر و دزفول و بهسازی جاده اصلی مسجدسلیمان-بازفت از دیگر طرح‌ها هستند که در مجموع یک هزار و ۲۰۰ کیلومتر می‌شوند.

کاظمی با بیان اینکه حدود ۳۰۰ کیلومتر از طرح در حال تکمیل مطالعات است، گفت: ان شاءالله به ترتیب اولویت و بر اساس زمان بندی موجود اجرایی خواهند شد.

به گفته این مقام مسئول؛ در استان خوزستان حدود ۱۳۵ کیلومتر آزادراه، حدود یک هزار و ۲۰۰ کیلومتر بزرگراه، حدود ۲ هزار و ۷۰۰ کیلومتر راه اصلی و ۲ هزار و ۷۰۰ کیلومتر راه فرعی وجود دارد که حدود ۸ درصد از مجموع راه‌های کشور را شامل می‌شود.

مدیر کل ساخت و توسعه راه‌های منطقه ۶ کشور بیان داشت: از آغاز طرح‌های مذکور تاکنون، ۲ هزار میلیارد تومان هزینه شده است و خوشبختانه بودجه‌ای که برای سال ۱۴۰۱ پیش بینی شده بیش از ۶۰ درصد در مقایسه با بودجه ۱۴۰۰ افزایش دارد، البته لازم است که از محل اعتبارات نقتی و تسهیلات بانکی برای تسریع پروژه‌های راهسازی استفاده شود.

تعریض جاده‌های خوزستان اتفاقی که به چشم دیده نمی‌شود

رئیس پلیس راه خوزستان در پاسخ به اظهارات مدیر کل ساخت و توسعه راه‌های منطقه ۶ کشور گفت: جاده‌هایی که به گفته این مقام مسئول در حال احداث تعریض هستند، کجا قرار دارند که تغییراتی در آن‌ها مشاهده نمی‌کنیم؟ این در حالی است که بخشی از پروژه‌های مذکور در سایر استان‌ها در دست اجرا هستند، بطور مثال جاده استان بوشهر که به خوزستان متصل می‌شود، پروژه در حال اجرا است، ولی حوزه استان ما انجام نشده است.

سرهنگ رضا دولتشاهی با بیان اینکه بهسازی جاده در محور خیرآباد-گچساران شاهد اجرای عملیات در حوزه استان کهگیلویه و بویر اجمد هستیم، ولی در حوزه خوزستان هیچگونه عملیاتی انجام نشده است، افزود: همایش عظیم اربعین حسینی از ۶ سال گذشته در حال برگزاری است، ولی همچنان پروژه منتهی به پایانه مرزی چذابه به سرانجام نرسیده و بخش‌هایی زیادی از آن دچار مشکلاتی از جمله؛ ایمنی، تعریض … بوده و کار با سرعت بسیار کمی در حال انجام است.

وی اظهار داشت: طی ۲ سال گذشته به دلیل شیوع ویروس کرونا و کاهش چشمگیر تردد‌ها فرصت مناسبی برای اجرای پروژه‌های راهسازی بود، ولی هیچگونه اقدامی صورت نگرفت، این در حالی است که با از سرگیری راهپیمایی عظیم اربعین حسینی، بسیاری از مسئولان تصمیم می‌گیرند پروژه‌های عمرانی را در پیک ترافیک اجرا کنند.

سرهنگ دولتشاهی به رها شدن بسیاری از پروژه‌های نیمه تمام و ایمن سازی نشدن آن‌ها اشاره و تصریح کرد: برخی از جاده تعریض شده اند، اما جداکننده وسط در آن قرار داده نشده و همین امر مسبب خطر‌هایی برای خودرو‌ها و عابران ایجاد کرده است.

وقوع بیش از ۱۳ هزار فقره سانحه رانندگی در خوزستان

این مقام مسئول با بیان اینکه نقاط حادثه خیز در خوزستان از ۱۲۰ نقطه طی ۵ سال اخیر به ۱۴۰ نقطه افزایش یافته است، ادامه داد: تعرض جاده بدون نصب تابلو، جداکننده وسط و … نه تنها تعداد حوادث را کاهش نمی‌دهند، بلکه عامل بروز سوانح رانندگی منجر به فوت و جرح نیز خواهند شد.

وی به وقوع بیش از ۱۳ هزار فقره سانحه رانندگی و کشته شدن بیش از ۵۰۰ نفر در جاده‌های استان طی ۹ ماهه سال جاری اشاره و اضافه کرد: البته باید موضوع غیراستاندارد بودن خودروها، تجهیزات نظارتی، فرهنگ رانندگی، بی احتیاطی راننده، سرعت مطمئنه و … را مورد توجه قرار داد که هر کدام در بروز حوادث سهم دارند.

جاده اهواز-اندیمشک، پر تصادف‌ترین محور خوزستان

سرهنگ دولتشاهی جاده اهواز-اندیمشک را علیرغم دو بانده بودن، جزو پر تصادف‌ترین محور‌های استان عنوان کرد و بیان داشت: با رصد دقیق جاده‌ها و در صورت مشاهده نیاز به تجهیزات، اعلام نیاز به صورت مکتوب به دستگاه‌های زیربط اعلام می‌شود.

وی گفت: علیرغم شرایط و مشکلات خاص در خوزستان، تا چند ماه گذشته فقط ۱۲ دوربین کنترل سرعت ثابت در جاده‌ها وجود داشت، البته اخیرا به ۱۰۳ دستگاه افزایش یافته اند که از این تعداد فقط ۸۰ دستگاه فعال است، اما باز هم نسبت به طول جاده‌ها و اهمیت آنها، دچار کمبود هستیم.

بیشتر بخوانید: کم عرض بودن جاده اهواز-خرمشهر زمینه ساز وقوع سوانح رانندگی

سرهنگ دولتشاهی خوزستان را یکی از ضعیف‌ترین استان‌های کشور در زمینه تجهیزات جاده‌ای در مقایسه با سایر استان‌های کشور دانست و تصریح کرد: بسیاری از مسیر‌ها به لحاظ علائم راهنمایی و رانندگی، خط کشی، آسفالت، روشنایی و … دچار کمبود و مشکل هستند.

رئیس پلیس راه خوزستان با بیان اینکه به دلیل حجم بالای تردد‌ها و همچنین شرایط آب و هوایی خط کشی‌ها در جاده پس یک الی ۲ ماه از بین می‌روند، اظهار داشت: رفع مشکلات نیازمند اعتبارات و نگاه ملی هستند و باید ۱۸ نماینده خوزستان در مجلس شورای اسلامی به این موضوع اعتراض کرده و از آن دفاع کنند.

از سرگیری پروژه‌های راهسازی با تامین اعتبار

سرپرست فرمانداری شادگان گفت: در حوزه مواصلاتی به ویژه جاده دارخوین-شادگان دچار مشکلات زیادی هستیم، این در حالی است که پروژه‌های زیادی به دلیل کمبود اعتبار از سال‌های گذشته تاکنون به اتمام نرسیده اند.

امید صبری پور با بیان اینکه این جاده به بخش تقسیم و در چند پیمان تنظیم شده است، افزود: پیمان اول مربوط به بهسازی ۴ کیلومتر است که لاین اول آسفالت آن انجام شده، ولی مراحل تکمیلی پروژه از آذرماه مجددا آغاز شد، اما عملیات به خاطر بارندگی‌های پی در پی متوقف شده است.

وی درخصوص بخش دوم تعریض و بهسازی جاده مذکور اظهار داشت: این بخش ۱۵ کیلومتر طول دارد که مسیری پر حادثه محسوب می‌شود و با توجه به اینکه جاده دارخوین تا شادگان از مجاورت تالاب بین المللی شادگان عبور می‌کند، به دلیل ثبت این تالاب در کنوانسیون بین المللی رامسر، هرگونه دخل و تصرف و اجرای پروژه منوط به دریافت مجوز‌های خاص است و خوشبختانه با پیگیری‌های مکرر اقدامات بسیار خوبی انجام شده و به زودی به بهره برداری خواهد رسید.

جاده‌های خوزستان نیازمند نگاه ملی

معاونت عمرانی استانداری خوزستان با بیان اینکه عمده‌های راه‌های استان، راه‌های بین استانی هستند، گفت: باید نگاه و اعتبارات به جاده‌های استان ملی و کاملا متفاوت شود و در صورتیکه این اتفاق رخ ندهد و نگاه‌ها به صورت منطقه باقی بمانند، پروژه‌های راهسازی و تعریض جاده‌ها به سرانجام نمی‌رسند، زیرا همه محور‌ها در بحث ترانزیت، راهیان نور، اربعین حسینی و… ترافیک بالایی دارند.

خانچی بر استفاده از همه ظرفیت‌های وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی امر تاکید کرد و افزود: محدودیت‌های منابع مالی و تحریم موضوع مهمی است، اما در چنین شرایطی حضور سرمایه داران بخش خصوصی معنا پیدا می‌کند، چراکه آزادراه خرم آباد تا حسینیه و جاده‌های منتهی به شلمچه و چذابه باید با همان کیفیت و سرعت ادامه پیدا کنند.

لزوم پایبندی طرفین به تفاهم نامه تعریض جاده اهواز-خرمشهر

وی بر مشارکت و همکاری بخش خصوصی و سرمایه گذاران تاکید و بیان کرد: دستگاه‌هایی که تفاهم نامه سه جانبه را امضا کرده اند، باید به آن پایبند باشند، اگر با محدودیت مالی و اعتبارات مواجه هستند، باید واضح و شفاف آن را به مردم اعلام کنند، البته با پیگیری‌های انجام شده، جلسه‌ای از سوی وزیر راه و شهرسازی با حضور تعدادی از نمایندگان تشکیل شد و بر این اساس این مقام مسئول تعهد به سهم خود در زمینه تعریض جاده اهواز-خرمشهر پایبند بوده و آن را پیگیری خواهد کرد.

خانچی با بیان اینکه استانداری خود را ملزم به تامین اعتبار موردنیاز برای بهبود وضعیت جاده‌های خوزستان کرده است، اظهار داشت: با اعتبارات اندکی که طی سال‌های اخیر به استان تزریق می‌شود، راهگشا نیستند و وضعیت به همین شکل خواهد ماند، البته با توجه به اعلام استانداری خوزستان به عنوان ویژه، تلاش می‌کنیم نگاه ملی دولت را به جاده‌ها معطوف کنیم.

حجم بالای جابجایی کالا، یکی از علل وضعیت نامطلوب جاده‌ها

مدیر کل راه و شهرسازی خوزستان با اشاره به ظرفیت‌های عظیم اقتصادی، تجاری، صنعتی و … استان و درآمدزایی برای کشور گفت: جابجایی کالا‌ها از طریق مسیر‌ها ریلی، کمتر از ۱۵ میلیون تن و از طریق هوایی نیز به میزان بسیار کمتری انجام می‌شود.

رضا رضایی با جابجایی بیش از ۶۵ میلیون تن کالا از طریق جاده‌ها به سایر نقاط کشور اشاره کرد و افزود: این میزان جابجایی کالا از طریق مسیر‌های زمینی سبب خسارت زیاد به جاده‌های استان شده است.

وی بیان داشت: وزارت راه و شهرسازی پیگیر مشکلات و همچنین تعریض جاده‌ها است، ولی طی سال‌های اخیر به دلیل تحریم ها، با محدودیت‌های مالی زیادی مواجه هستیم و مشکلات جدی به وجود آمده، البته بخشی از اعتبارات تامین و کار تا حدودی اجرا شده است.

بهبود وضعیت جاده‌های خوزستان با ابلاغ اعتبار

رضایی تصریح کرد: در دولت جدید، با پیگیری‌های مستمر استاندار ویژه خوزستان و سفر ریاست جمهوری به استان، ۶ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان ابلاغ شده و علیرغم اینکه مبلغ خوبی است، ولی کفایت هزینه‌ها و مشکلات در این زمینه را نمی‌کند.

این مقام مسئول اظهار داشت: ۵ هزار میلیارد تومان برای بهسازی جاده‌های استان و یک هزار میلیارد تومان برای احداث جاده ملاثانی به مسجدسلیمان و اندیکا و ۸۰۰ میلیارد تومان نیز برای تکمیل خط دوم ریل بندر امام خمینی (ره) -اهواز – اندیمشک ابلاغ شده است و نتایج آن را در سال‌های آتی مشاهده خواهیم کرد.

بسیاری از مسئولان دستگاه‌های اجرایی مختلف علت نیمه تمام ماندن پروژه‌ها در خوزستان را کمبود یا نبود اعتبارات عنوان می‌کنند، اما باید به این موضوع فکر کرد که با تعلل در پروژه‌های مهمی نظیر راهسازی و تعریض جاده ها، حتی لحظه‌ای سرنوشت ساز است و بی توجهی به رفع مشکلات می‌تواند زمینه ساز حوادث مرگبار رانندگی و قربانی شدن تعداد زیادی از هموطنان و هم استانی‌ها را رقم بزند.